Seksuele zorg voor huidpatiënten

Binnen de dermatologie is er steeds meer aandacht voor psychosociale uitkomstmaten van huidaandoeningen. Seksualiteit is er hier een van. Om deze reden vragen behandelaren vaker of patiënten een vragenlijst willen invullen. Middels deze methode kan er gescreend worden binnen welk domein mensen last hebben van hun huidaandoening. Dat maakt het makkelijker voor de arts om er gericht naar te vragen. Toch weten we dat er zowel voor de arts als de patiënt drempels bestaan die het beginnen over seksualiteit moeilijker maken. Tevens zijn er maar weinig specialisten op het gebied van de huidaandoeningen en seksualiteit. Om deze reden werken dermatologen en seksuologen steeds vaker samen. Wanneer er meer hulp nodig is, kunnen mensen doorverwezen worden naar de seksuoloog. Op sommige bijzondere poliklinieken, bijvoorbeeld voor mensen met een genitale huidaandoening gaat deze samenwerking al zo goed dat ze samen poli voeren.

Een seksuoloog is meestal een psycholoog, een arts of een maatschappelijk werker, die gespecialiseerd is in seksuele problemen. Een seksuoloog helpt dus bij seksuele problemen bij ziekte en beperking. Tijdens het eerste gesprek bekijkt de seksuoloog samen met de patiënt wat er precies aan de hand is. Daarna kijken zij samen hoe het beste verbeteringen worden bereikt.  Vaak bestaat de behandeling uit gesprekken tussen de patiënt en de seksuoloog. Vaak wordt de partner ook betrokken bij het gesprek, maar zonder partner is ook mogelijk. Regelmatig worden oefeningen of opdrachten meegegeven. Een seksuoloog werkt samen met andere hulpverleners, zoals met een bekkenbodemfysiotherapeut, haptonoom of uroloog. De kosten voor een seksuoloog kunnen verschillen, omdat niet alle seksuologen hetzelfde tarief hanteren. Beperkte seksuologische zorg binnen het ziekenhuis wordt in sommige gevallen vergoed. Wat de mogelijkheden zijn voor vergoeding van seksuologische hulp door een seksuoloog NVVS kun je het beste navragen bij je zorgverzekeraar.

Een huidaandoening zou een gezond en bevredigend liefdesleven niet in de weg mogen zitten. Toch is vermijding een groot probleem. Vermijding creëert afstand vanaf je eigen seksualiteit en die met anderen, wat resulteert in verlies van intimiteit. De stap om seksualiteit weer op te pakken wordt daarmee als maar groter. Hieronder enkele algemene handvatten die kunnen helpen om jou weer eigenaar te maken van je eigen seksualiteit:

• Zelfacceptatie en vertrouwen
  Huidproblemen kunnen je onzeker maken. Maar jouw aandoening maakt deel uit van wie je bent. Degene met wie je seks hebt, zou jou ook zo moeten accepteren en willen zoals je bent. Pas als je zelf een weg hebt gevonden daarin, dan kun je dit ook uitstralen naar je partner.

• Aanpassing & creativiteit
  Seksualiteit kan plaatsvinden in vele vormen en is meer dan bijvoorbeeld alleen penetratie. Op andere momenten of manieren vrijen kan een oplossing zijn. Jullie zouden van houding kunnen wisselen of iets anders kunnen uitproberen wat opwindend is. Soms kan bijvoorbeeld steviger vrijen beter zijn als je een minder gevoelige huid hebt. Of soms zijn plekjes zo pijnlijk dat je er zelfs geen aanraking of druk van een lichaam op kan verdragen. Wees zo duidelijk mogelijk naar elkaar en spreek uit wat pijnlijk is.

• Zelfzorg en stressreductie
  Zorg zo goed als mogelijk voor jezelf en voor je huid. Regelmatige lichaamsbeweging zal endorfines vrijmaken die je algemene stemming stimuleren en helpen om de geslachtshormoonbalans te houden. Je slaapt beter en hebt dan ook meer energie. Yoga, meditatie en lachen, zelfs 10 minuten per dag, kunnen ook de spanning verlichten en je seksueel verlangen vergroten.

• Kwetsbaarheid en communicatie
  Een groot deel van goede seks is kwetsbaar durven te zijn. Probeer daarom zo open mogelijk te zijn vooraf, zodat je in het moment kunt zijn en ervan kunt genieten, in plaats van je zorgen te maken over wat er kan gebeuren of wat jouw partner denkt. Zorgen delen kan vaak al genoeg zijn om ze te verlichten. Als je met iemand nieuw bent, vertel dan vooraf over je huidaandoening. Leg uit dat het niet overdraagbaar is door zoenen, knuffelen of vrijen. Het is van belang om samen een nieuwe balans te vinden. Laat vaste seksrollen los, zoals actief, passief en initiatiefnemer. Vertel hen wat goed voelt en wat niet. Als je een uitbarsting hebt of seks is te pijnlijk, wees dan eerlijk en ga niet door de pijn heen. Het kan helpen om te praten met je partner over je twijfels en onzekerheden. Hoe is de situatie nu veranderd door de ziekte of beperking? Wat betekent dat voor jullie? Wat zou je anders willen? Zeg je het nu wel of juist niet tegen iemand, als je wilt vrijen. Toch is het beter om duidelijk te zijn. Het is goed om aan te geven wat je problemen zijn en wat je wel en niet prettig vindt tijdens het vrijen. Je partner speelt hierbij een belangrijke rol: wat zijn de seksuele behoeften van je partner? Hoe reageert je partner op de veranderingen?

• Omgeving en tijd
  De juiste onderkleding kan zelfverzekerdheid  helpen. Kies ondergoed dat van zijde, linnen of katoen is. Synthetische stoffen zoals nylon of polyester houden het vast en kunnen vasthouden aan de droge, gebarsten huid. Hetzelfde geldt voor lakens: natuurlijke vezels zijn beter. Wit of licht gekleurd beddengoed zal helpen schilfers te verbergen. Donkere kleuren zullen niet zozeer sporen van bloed vertonen. Natuurlijk kan een zwak of geen licht je helpen om je minder blootgesteld te voelen wanneer je je huid voor het eerst blootlegt. Rustgevende muziek en kalmerende geuren zoals lavendel, vanille en wierook kunnen je ook helpen ontspannen. En als je eenmaal begint, zal de aandacht van jou en je partner waarschijnlijk uitgaan naar andere dingen. Haast je niet met intimiteit en besteed juist tijd aan goed opgewonden te raken.

• Vraag om hulp
  Als jij en je partner er samen niet uitkomen, is het mogelijk om hulp in te schakelen. Om te beginnen de huisarts of dermatoloog die kan verwijzen naar een seksuoloog. Overweeg ook counseling of therapie om je gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen te vergroten. Je kunt met de behandelaar er samen aan werken om je problemen met seksualiteit op te lossen.